เชิงอรรถ ของ เช เกบารา

  1. ↑ ในระบบเสียงภาษาสเปนทั้งในยุโรปและลาตินอเมริกาโดยทั่วไปไม่ปรากฏหน่วยเสียง /v/ (ตรงกับเสียงของตัวอักษร v ในภาษาอังกฤษ) เพราะตัวอักษร b และ v แทนหน่วยเสียงเดียวกันคือ /b/ ซึ่งในการออกเสียงจริงอาจแปรเป็นเสียงกัก ริมฝีปาก ก้อง [b] หรือเสียงเปิด ริมฝีปาก ก้อง [β̞] ก็ได้ขึ้นอยู่กับตำแหน่งภายในคำและในประโยค รวมทั้งความระมัดระวังในการเปล่งเสียงของผู้พูด อนึ่ง เสียง [β̞] นี้เป็นเสียงที่ฟังดูคล้ายกับเสียง [v] หรือ [w] สำหรับหูคนไทยหลายคน แต่ความจริงไม่ใช่ทั้งคู่